Het is best lastig als het contact met je kind altijd strijd lijkt op te leveren. Of als je kind steeds vervelend gedrag vertoont wat je niet kan begrijpen. Soms vraag je je af: ‘Heb ik gefaald als moeder?’ Die vraag heb ik mezelf ook vaak gesteld.
Ik heb heel veel boeken gelezen over opvoeding, twee Conscious Discipline cursussen gevolgd en van alles uitgeprobeerd. Ik coach ook ouders met problemen met de opvoeding. En zo ontdekte ik wat écht werkte en wat niet. En uit al deze ervaring haal ik drie voorwaarden voor een succesvolle opvoeding.
Voorwaarde 1: Als ouder moet je bereid zijn om je eigen falen onder ogen te zien en daar wat aan te doen
Dus dat je je afvraagt of je gefaald hebt als moeder*, is al een goed teken. Het betekent dat je bereid bent om naar je eigen gedrag te kijken, in het belang van je kind. En dat is wat kinderen nodig hebben: ouders die durven erkennen dat ze het anders hadden kunnen aanpakken, en die vervolgens ook durven te leren hoe dat te doen. En het dan ook doen. Zo leef je voor wat verantwoordelijkheid nemen is en laat je zien dat je écht van ze houdt. En kinderen leren van wat je doet, niet van wat je zegt.
*Ik schrijf hier wel steeds ‘moeder’, maar dit geldt natuurlijk óók voor vaders.
Voorwaarde 2: Je kind moet zich veilig voelen bij je, wat er ook gebeurt
Uit onderzoek blijkt dat kinderen zich allereerst veilig moeten voelen voor een gezonde hersenontwikkeling en het leren van nieuwe vaardigheden. Hét boek dat mij hierover het meest heeft geleerd, als ouder, als coach én als mens is het boek ‘Conscious Discipline’ van dr. Becky Bailey. Haar levenswerk is onderzoeksresultaten over hoe de hersenen werken, vertalen naar praktische handvaten voor opvoeders.
En kinderen hebben dus veiligheid nodig: zowel fysiek als emotioneel. Dat betekent genoeg te eten en drinken hebben en een veilige plek hebben om te wonen. En het betekent ook dat je als ouder zoveel mogelijk kalm blijft als er iets gebeurt wat je niet leuk vindt. Dus je kind niet direct schreeuwen, straffen, of slaan, maar vanuit kalmte je kind helpen of begeleiden naar ander gedrag.
Als je gelijk heel erg boos wordt, of je kind direct een mep verkoopt als het een beker omgooit, gebeurt er iets in de hersenen van je kind wat niet helpend is.
Het heeft vaak wel gelijk effect, want je kind wordt bang. Maar door die angst schakelen de hersenen over naar een emotionele staat van zijn, of naar overleven. In deze twee staten van zijn reageren we onbewust (ook al lijkt het alsof we precies weten wat we doen en zeggen). Dat geld voor ons kind, maar ook voor onszelf.
In de emotionele staat en in de overlevingsstaat kan je geen nieuwe vaardigheden leren. Je kan ook veel van de dingen die je normaal wel kan doen, ineens niet meer doen. Want vanuit deze delen van de hersenen heb je namelijk geen toegang tot je aangeleerde vaardigheden. Door zo boos te worden zet je het lerend vermogen van je kind dus uit.
Wat er eigenlijk gebeurt, is dat jij getriggerd raakt en zelf reageert vanuit de emotionele staat (preken, schelden, beschuldigen) of de overlevingsstaat (dreigen, meppen, weglopen)
Dit is niet waar je wil zijn als je je kind iets wil leren. Het is dus superbelangrijk dat jij als ouder deze staten bij jezelf leert herkennen en je jezelf dan terugbrengt naar rust en kalmte. Zodat jij wél bij al je vaardigheden kan en je je kind effectief kan begeleiden. Voorleven wat je je kind wil leren dus.
Is kalm blijven iets wat lastig voor je is?
Dat is niet raar, want de relaties met de mensen waar we het meest van houden, zijn ook de relaties waarin we het meest geraakt kunnen worden. Omdat onze geliefden het dichtst bij onze pijnpunten komen. Dat is niet leuk, maar het geeft een mooie opening om juist te kunnen helen en dichter bij elkaar te komen. Dat lukt het beste vanuit kalmte. Met deze minicursus leer je de simpele techniek om kalm te blijven, wat er ook gebeurt.
Voorwaarde 3: Je kind moet écht je liefde kunnen voelen, elke dag weer
Zich veilig voelen is de eerste voorwaarde voor een gezonde ontwikkeling van je kind. De tweede voorwaarde, zoals Becky Bailey zegt in haar boek, is dat je kind zich geliefd moet voelen. Je kind moet voelen dat je van haar houdt, dat je hem belangrijk en waardevol vindt, dat ze ertoe doen.
Vaak denken we dat onze kinderen wel weten dat we van ze houden. ‘Ik zeg zo vaak dat ik van haar hou’, hoor ik van ouders. Of: ‘Hij wéét toch dat we van hem houden?’ Dat kan kloppen én het is niet genoeg: je kind moet het élke dag voelen.
En misschien zeg je wel dat je van je kind houdt, maar laat je met je gedrag iets anders zien
Vaker dan we denken, laten wij ouders onze kinderen onbewust emotioneel in de kou laten staan. Dat doen we door niet echt verbinding te maken met ons kind. Bijvoorbeeld als je je kind geïrriteerd wakker maakt, omdat je weet dat het zo’n gedoe is om hem uit bed te krijgen. Of als je je kind ophaalt uit school, maar niet écht contact maakt met haar omdat je in je hoofd nog druk bezig bent met je werk en wat je straks gaat koken.
Het is helemaal niet erg als dat af en toe gebeurd, we zijn allemaal mens. Maar als het te vaak gebeurt, gaat je kind zich afvragen: Houdt ze wel van me?
En dan zul je als ouder merken dat je kind vervelend gedrag laat zien. Niet luisteren, niet meewerken, tegendraads zijn. ‘Aandacht vragen’, wordt dat vaak genoemd. En in zekere zin klopt dat: Je kind vraagt: Hou je van me? En door écht verbinding met je kind te maken, laat je hem of haar voelen: Ja, ik hou van je! En dan zul je merken dat het ineens veel gezelliger wordt in huis. Je kind luistert weer en gaat veel gemakkelijker met je mee. Je zult de liefde tussen jou en je kind weer echt voelen stromen.
Verbinding maken is dus, naast veiligheid, the-best-gift-ever die je aan je kind kunt geven.
Wat is verbinding dan precies? In deze 5 min. video over verbinding maken leg ik je uit wat ververbinding precies is, hoe je verbinding maakt en hoeveel keer per dag minimaal nodig is voor je kind. Deze uitleg zal je ook helpen ontdekken wat je allemaal wél doet, waarmee je verbinding maakt met je kind. Want eigenlijk is verbinding maken een natuurlijke vaardigheid die je onbewust overdraagt van ouder op kind, omdat je het gewoon al doet.
Waarom zijn deze drie vaardigheden zo belangrijk?
Met hoe je op je kind reageert, vooral in de eerste drie jaar van zijn/haar leven, leg je de blauwdruk voor wat je kind als veilig ervaart in een relatie.
Is er veel onveiligheid en grensoverschrijdend gedrag, dan gaat je kind dat als ‘veilig’ ervaren (het weet immers niet beter). Dat betekent dat je kind zich later veilig voelt bij onveilige situaties en onveilige mensen en zich daartoe aangetrokken zal voelen. Hoe mooi zou het zijn als we allemaal onze kinderen konden leren hoe veilige liefdevolle relaties voelen?
Hoe scoor jij als ouder op deze drie voorwaarden?
Check bij jezelf:
- Ben je bereid om je eigen falen als ouder onder ogen te zien en er wat aan te doen? Ja of nee?
En geef jezelf een cijfer tussen 1 en 10 voor de volgende voorwaarden, waarbij 1 = Nee, niet echt en 10 = meestal wel:
- Blijf jij kalm en hou je je kind veilig wat hij/zij ook mocht doen?
- En laat je je kind elke dag voelen: ik hou van jou?
Ik ben benieuwd hoe jij jezelf scoort. En of je jezelf nu nog steeds vindt falen als ouder. Voel je vrij om me dat te laten weten via mail. Ik hoor graag van je.
Tan bun,
Karina
